วันที่ 28 ตุลาคม 2565ที่อุทยานแห่งชาติแจ้ซ้อน ตำบลแจ้ซ้อน อำเภอเมืองปาน จังหวัดลำปาง องค์การสวนสัตว์แห่งประเทศไทย ในพระบรมราชูปถัมภ์ โดยสวนสัตว์เปิดเขาเขียว และ สวนสัตว์เชียงใหม่

ร่วมกับ อุทยานแห่งชาติแจ้ซ้อน มูลนิธิศึกษาวิจัยนกเงือก และ หน่วยงานพันธมิตร ร่วมกันจัดกิจกรรม เพื่อสร้างการรับรู้ และ ตระหนักในการอนุรักษ์นกกาฮัง ภายใต้แนวคิด พานกกาฮังปิ๊กบ้าน ปลุกจิตสำนึกในการร่วมมือกัน อนุรักษ์ทรัพยากรธรรมชาติ สัตว์ป่า และ สิ่งแวดล้อม

โดยมี นายจำลักษณ์ กันเพชร รองผู้ว่าราชการจังหวัดลำปาง เป็นประธานเปิดงานพร้อมทั้งยังได้มีการจัดพิธีจดทะเบียนสมรส นกกาฮังคู่แรกของประเทศหรือของโลกก็เป็นได้ ท่ามลกางสักขีพยานจำนวนมากก่อนที่จะได้เดินทางไปยังจุดที่ตั้งกรงนกและได้ทำพิธีปล่อยคืนสู่ธรรมชาติทันที

นายอรรถพร ศรีเหรัญ ผู้อำนวยการองค์การส่วนสัตว์แห่งประเทศไทย กล่าวถึงวัตถุประสงค์การจัดงานครั้งนี้ สืบเนื่องจากองค์การสวนสัตว์แห่งประเทศไทย มีแผนการวิจัยในโครงการปล่อยนกกาฮัง สู่คืนสู่ธรรมชาติ ในเขตพื้นที่ป่าอนุรักษ์ภาคเหนือ ซึ่งในระยะแรกมีแผนการทดลองปล่อยนกกาฮัง ที่ได้รับการฟื้นฟูพฤติกรรมแล้ว 1 คู่ เข้าไปภายในพื้นที่อุทยานแห่งชาติแจ้ซ้อน

เพื่อศึกษาการใช้พื้นที่เชิงนิเวศก่อน โดยได้เคลื่อนย้ายในพื้นที่แห่งนี้ตั้งแต่วันที่ 14 มิถุนายน 2565 ที่ผ่านมา จำนวน 1 คู่ เข้าทำการฟื้นฟูพฤติกรรมต่อในกรงเตรียมปล่อย (กรง soft release) เพื่อสร้างความคุ้นชินกับสภาพแวดล้อม ภูมิอากาศ และได้รับพืชอาหารธรรมชาติ เพื่อศึกษาความหลากหลาย ทางพันธุกรรมของนกกาฮัง ในการเพาะเลี้ยง ประเมินพื้นที่อาศัย ที่เหมาะสม

สำหรับการปล่อยนกกาฮัง คืนสู่ธรรมชาติ มีการติดตามการอยู่รอดในธรรมชาติ เพิ่มโอกาสในการฟื้นฟูประชากรขึ้นใหม่ เนื่องจากอยู่ในข่ายใกล้สูญพันธุ์ต่อจากนี้จะทำการประเมินความพร้อมทางด้านพฤติกรรมก่อนการปล่อย และยังมีโครงการวิจัยที่ศึกษาติดตามในระยะยาวแบบ Long- term monitoring ตามหลักของ IUCN SSC และ AZA โดยการสนับสนุนของสำนักงานคณะกรรมการวิจัยแห่งชาติ (วช.) และสำนักคณะกรรมการส่งเสริมวิทยาศาสตร์ วิจัย และนวัตกรรม (สกสว.)

จึงขอความร่วมมือประชาชน หน่วยงานทุกภาคส่วน ช่วยทำการประชาสัมพันธ์ในการอนุรักษ์นกกาฮัง (นกกก) ไว้ให้เป็นมรดกทางความหลากหลายทางชีวภาพไว้ให้กับลูกหลานชาวภาคเหนือทุกคนต่อไป

สำหรับนกกาฮัง หรือ นกกก เป็นนกขนาดใหญ่ จำพวกนกเงือก ชนิดที่ใหญ่ที่สุด มีความยาวลำตัวประมาณ 130 ถึง 150 เซนติเมตร ปีกสีดำพาดเหลือง ปลายปีกขาว ไม่มีขนปกคลุมใต้ปีก หางสีขาวพาดดำ ตัวผู้มีนัยน์ตาสีแดง ด้านหน้าโหนกที่อยู่บนปากมีสีดำ มีจะงอยปากที่ยาว ส่วนตัวเมียมีนัยน์ตาสีขาว ด้านหน้าโหนกไม่มีสี

มีถิ่นกำเนิดในอินเดียตะวันตกเฉียงใต้ ตลอดจนประเทศเมียนมา ไทย และ เกาะสุมาตรา อาศัยอยู่ตามป่าดิบชื้น ป่าดงดิบแล้ง และ ป่าดงดิบเขา ซึ่งมีต้นไม้สูง ๆ ในประเทศไทย เคยมีทั่วไปเกือบทุกภาคยกเว้นภาคกลาง และ ภาคตะวันออกเฉียงเหนือบางส่วน และ เคยมีมาก ที่เกาะตะรุเตา แต่ปัจจุบันประชากร นกกาฮัง ลดน้อยลงไปมากจนใกล้สูญพันธุ์ จึงควรอนุรักษ์ไว้ เพื่อให้เป็นมรดกทางความหลากหลายทางชีวภาพ ไว้คงอยู่กับประเทศไทยต่อไป